Exsultávit spíritus meus in Deo salutári meo; quia fecit mihi magna qui potens est, et sanctum nomen ejus...

Deus, qui errata córrigis, et dispérsa cóngregas, et congregáta consérvas: quǽsumus, super pópulum christiánum tuæ uniónis grátiam cleménter infúnde; ut, divisióne rejécta, vero pastóri Ecclésiæ tuæ se úniens, tibi digne váleat famulári. Per Dóminum.

Oratio ad tollendum schisma

Today is the Saturday of the Hebdomadam ultimam post Pentecosten and, in the Kalendarium from at least 1888, it is the feast of Saint Bibiana Virgin and Martyr. I had been using the 1570 version since Sunday and saw only that the Holy Virgin was commemorated-- there is no point in having an ordo here if I don't consult it, ahem: so from Terce onward, ave, Sancta Bibiana. But at Barroux the monks sang the Mass Adeamus cum fiducia of the Immaculate Heart of Our Blessed Lady the Mother of God, it being the First Saturday of the month. 

Now the dilemma is, which Matins lessons do I put here? The lessons of the single nocturn in the Office of Our Lady on Saturday which I read are here. I take it as sure that in the 1570 Office there would have been a single nocturn of 12 Psalms with three lessons; whether they were as brief as they are presented at Divinum Office seems to me rather less certain. 

Lectio 1
Incipit Aggǽus Prophéta
Agg 1:1-2.
1 In anno secúndo Daríi regis, in mense sexto, in die una mensis, factum est verbum Dómini in manu Aggǽi prophétæ, ad Zoróbabel, fílium Saláthiel, ducem Juda, et ad Jesum, fílium Jósedec, sacerdótem magnum, dicens:
2 Hæc ait Dóminus exercítuum, dicens: Pópulus iste dicit: Nondum venit tempus domus Dómini ædificándæ.

R. Sancta et immaculáta virgínitas, quibus te láudibus éfferam, néscio:
* Quia quem cæli cápere non póterant, tuo grémio contulísti.
V. Benedícta tu in muliéribus, et benedíctus fructus ventris tui.
R. Quia quem cæli cápere non póterant, tuo grémio contulisti.

Lectio 2
Incipit Zacharías Prophéta
Zach 1:1-3.
1 In mense octávo, in anno secúndo Daríi regis, factum est verbum Dómini ad Zacharíam fílium Barachíæ fílii Addo prophétam, dicens:
2 Irátus est Dóminus super patres vestros iracúndia;
3 Et dices ad eos: Hæc dicit Dóminus exercítuum: Convertímini ad me, ait Dóminus exercítuum, et convértar ad vos, dicit Dóminus exercítuum.

R. Felix namque es, sacra Virgo María, et omni laude digníssima:
* Quia ex te ortus est sol justítiæ, Christus, Deus noster.
V. Ora pro pópulo, intérveni pro clero, intercéde pro devóto femíneo sexu: séntiant omnes tuum juvámen, quicúmque célebrant tuam sanctam festivitátem.
R. Quia ex te ortus est sol justítiæ
V. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.
R. Christus, Deus noster.

Lectio 3
Ex libro Officiórum S. Ambrósii Epíscopi
Lib. 1, cap. 18.
Bonus regéndæ castitátis pudor est comes, qui primus, in ipso cognitiónis ingréssu, Dómini Matrem comméndat legéntibus, et tamquam testis lócuples dignam quæ ad tale munus eligerétur ástruit: quod in cubículo, quod sola, quod salutáta ab Angelo tacet et mota est in intróitu ejus, quod ad virílis sexus spéciem peregrínam turbátur aspéctus Vírginis. Itaque, quamvis esset húmilis præ verecúndia tamen non resalutávit, nec ullum respónsum rétulit, nisi ubi de suscipiénda Dómini generatióne cognóvit; ut qualitátem efféctus dísceret, non ut sermónem refélleret.

And then the lessons of the 2nd and 3rd nocturns of the feast of Saint Bibiana, which I didn't read.

Lectio 4.

Bibiana virgo Romana, nobili genere nata, christiana fide nobilior fuit. Ejus enim pater Flavianus sub Juliano Apostata impiissimo tyranno expræfectus, servilibusque notis compunctus, ad aquas Taurinas deportatus, martyr occubuit. Mater Dafrosa, et filiæ primum conclusæ domi, ut inedia conficerentur; mox relegata mater extra Urbem capite plexa est. Mortuis autem piis parentibus, Bibiana cum sorore sua Demetria bonis omnibus exspoliatur; Apronianus Urbis prætor, pecuniis inhians, sorores persequitur; quas humana prorsus ope destitutas, Deo mirabiliter, qui dat escam esurientibus, enutriente, cum vivaciores vegetioresque conspexisset, vehementer est admiratus.

R. Propter veritátem, et mansuetúdinem, et justítiam:

* Et dedúcet te mirabíliter déxtera tua.

V. Spécie tua et pulchritúdine tua inténde, próspere procéde, et regna.

R. Et dedúcet te mirabíliter déxtera tua.

Lectio 5.

Suadet nihilominus Apronianus, ut venerentur deos Gentium, amissas ideo opes, imperatoris gratiam, præclarissimas nuptias consecuturæ. Si secus fecerint, minatur carceres, virgas, secures. At illæ neque blanditiis, neque minis a recta fide declinantes, paratæ potius mori, quam fœdari moribus ethnicorum, prætoris impietatem constantissime detestantur. Quare Demetria ob oculos Bibianæ repente corruens, obiit in Domino: Bibiana Rufinæ mulieri vaferrimæ seducenda traditur, quæ ab incunabulis edocta, christianas leges, et illibatum servare virginitatis florem, se ipsa fortior feminæ superavit insidias, et prætoris astus delusit.

R. Dilexísti justítiam, et odísti iniquitátem:

* Proptérea unxit te Deus, Deus tuus, óleo lætítiæ.

V. Propter veritátem, et mansuetúdinem, et justítiam.

R. Proptérea unxit te Deus, Deus tuus, óleo lætítiæ.

Lectio 6.

Nihil autem proficiente Rufina, quæ, præter dolosa verba, illam quotidie verberibus affligebat, ut de sancto proposito dimoveret, spe sua frustratus prætor, accensus ira, quod in Bibiana perdidisset operam, a lictoribus eam denudari, vinctisque manibus columnæ alligari, eamque plumbatis cædi jubet, donec efflaret animam. Cujus sacrum corpus objectum canibus biduo jacuit in foro Tauri, illæsum tamen, et divinitus servatum; quod deínde Joannes presbyter sepelivit noctu juxta sepulcrum sororis et matris ad palatium Licinianum, ubi usque in præsens exstat ecclesia Deo, sanctæ Bibianæ nomine, dicata, quam Urbanus octavus instauravit, sanctarum Bibianæ, Demetriæ, et Dafrosæ corporibus in ea repertis, et sub ara maxima collocatis.

R. Afferéntur Regi vírgines post eam, próximæ ejus;

* Afferéntur tibi in lætítia et exsultatióne.

V. Spécie tua et pulchritúdine tua; inténde, próspere procéde, et regna.

R. Afferéntur tibi in lætítia et exsultatióne.

V. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.

R. Afferéntur tibi in lætítia et exsultatióne.

Lectio 7
Léctio sancti Evangélii secúndum Matthǽum
Matt 13:44-52.
In illo témpore: Dixit Jesus discípulis suis parábolam hanc: Simile est regnum cælórum thesáuro abscóndito in agro. Et réliqua.

Homilía sancti Gregórii Papæ

Homilia 11 in Evangelia.

Cælórum regnum, fratres caríssimi, idcírco terrénis rebus símile dícitur, ut, ex his quæ ánimus novit, surgat ad incógnita, quæ non novit: quátenus exémplo visibílium se ad invisibília rápiat, et, per ea quæ usu dídicit quasi confricátus incaléscat; ut per hoc, quod scit notum dilígere, discat et incógnita amáre. Ecce enim cælórum regnum thesáuro abscóndito in agro comparátur; quem, qui invénit homo, abscóndit, et præ gáudio illíus vadit, et vendit univérsa quæ habet, et emit agrum illum.

R. Hæc est Virgo sápiens, quam Dóminus vigilántem invénit, quæ accéptis lampádibus sumpsit secum óleum:

* Et veniénte Dómino, introívit cum eo ad núptias.

V. Média nocte clamor factus est: Ecce sponsus venit, exíte óbviam ei.

R. Et veniénte Dómino, introívit cum eo ad núptias.

Lectio 8

Qua in re hoc quoque notándum est, quod invéntus thesáurus abscónditur, ut servétur: quia stúdium cæléstis desidérii a malígnis spirítibus custodíre non súfficit, qui hoc ab humánis láudibus non abscóndit. In præsénti étenim vita, quasi in via sumus, qua ad pátriam pérgimus. Malígni autem spíritus iter nostrum quasi quidam latrúnculi óbsident. Deprædári ergo desíderat, qui thesáurum públice portat in via. Hoc autem dico, non ut próximi ópera nostra bona non vídeant, cum scriptum sit: Vídeant ópera vestra bona, et gloríficent Patrem vestrum qui in cælis est; sed, ut per hoc quod ágimus, laudes extérius non quærámus. Sic autem sit opus in público, quátenus inténtio máneat in occúlto; ut, et de bono ópere próximis præbeámus exémplum, et tamen per intentiónem, qua Deo soli placére quǽrimus, semper optémus secrétum.

R. Média nocte clamor factus est:

* Ecce sponsus venit, exíte óbviam ei.

V. Prudéntes vírgines, aptáte vestras lámpades.

R. Ecce sponsus venit, exíte óbviam ei.

V. Glória Patri, et Fílio, * et Spirítui Sancto.

R. Ecce sponsus venit, exíte óbviam ei.

Lectio 9

Thesáurus autem cæléste est desidérium; ager vero, in quo thesáurus abscónditur, disciplína stúdii cæléstis. Quem profécto agrum, vénditis ómnibus, cómparat, qui, voluptátibus carnis renúntians, cuncta sua terréna desidéria per disciplínæ cæléstis custódiam calcat: ut nihil jam quod caro blandítur, líbeat; nihil, quod carnálem vitam trucídat, spíritus perhorréscat.

And the Te Deum was said in both Offices.

Introitus. Hebr. 4, 16. Adeámus cum fidúcia ad thronum grátiæ, ut misericórdiam consequámur, et grátiam inveniámus in auxílio opportúno. Ps. 44, 2. Eructávit cor meum verbum bonum: dico ego ópera mea regi. V. Glória Patri.

Kyrie, Gloria.

Oratio. Omnípotens sempitérne Deus, qui in Corde beátæ Maríæ Vírginis dignum Spíritus Sancti habitáculum præparásti: concéde propítius; ut ejúsdem immaculáti Cordis [commemorationem] devóta mente recoléntes, secúndum cor tuum vívere valeámus. Per Dóminum... in unitáte ejúsdem.

And there is a commemoration, also, but I haven't been able to make out which it is. Hmm. It's not of Saint Bibiana. It was not of the Sunday, Excita quaesumus Domine. There is nothing in the Benedictine proprium in the Graduale triplex. 

Léctio libri Sapiéntiæ.
Eccli. 24, 23-31.
Ego quasi vitis fructificávi suavitátem odóris: et flores mei, fructus honóris et honestátis. Ego mater pulchræ dilectiónis, et timóris, et agnitiónis, et sanctæ spei. In me grátia omnis viæ et veritátis: in me omnis spes vitæ, et virtútis. Transíte ad me omnes qui concupíscitis me, et a generatiónibus meis implémini. Spíritus enim meus super mel dulcis, et heréditas mea super mel et favum. Memória mea in generatiónes sæculórum. Qui edunt me, adhuc esúrient: et qui bibunt me, adhuc sítient. Qui audit me, non confundétur: et qui operántur in me, non peccábunt. Qui elúcidant me, vitam ætérnam habébunt.

Graduale. Ps. 12, 6. Exsultábit cor meum in salutári tuo: cantábo Dómino, qui bona tríbuit mihi: et psallam nómini Dómini altíssimi. V. Ps. 44, 18. Mémores erunt nóminis tui in omni generatióne et generatiónem: proptérea pópuli confitebúntur tibi in ætérnum.

Allelúja, allelúja. V. Luc. 1, 46, 47. Magníficat ánima mea Dóminum: et exsultávit spíritus meus in Deo salutári meo. Allelúja.

+ Sequéntia sancti Evangélii secúndum Joánnem.
Joann. 19, 25-27.
In illo témpore: Stabant juxta crucem Jesu mater ejus, et soror matris ejus María Cléophæ, et María Magdaléne. Cum vidísset ergo Jesus matrem, et discípulum stantem, quem diligébat, dicit matri suæ: Múlier, ecce fílius tuus. Deinde dicit discípulo: Ecce mater tua. Et ex illa hora accépit eam discípulus in sua.

Offertorium. Luc. 1, 46, 49. Exsultávit spíritus meus in Deo salutári meo; quia fecit mihi magna qui potens est, et sanctum nomen ejus.

Secreta. Majestáti tuæ, Dómine, Agnum immaculátum offeréntes, quǽsumus: ut corda nostra ignis ille divínus accéndat, cui Cor beátæ Maríæ Vírginis ineffabíliter inflammávit. Per eundem Dóminum.

Sanctus, Benedictus, Agnus Dei.

Communio. Joann. 19, 27. Dixit Jesus matri suæ: Múlier, ecce fílius tuus: deinde dixit discípulo: Ecce mater tua. Et ex illa hora accépit eam discípulus in sua.

Postcommunio. Divínis refécti munéribus te, Dómine, supplíciter exorámus: ut beátæ Maríæ Vírginis intercessióne, cujus immaculáti Cordis solémnia venerándo égimus, a præséntibus perículis liberáti, ætérnæ vitæ gáudia consequámur. Per Dóminum.

LDVM